Ο Καιρός της Μυτιλήνης

Γλωσσάρι Μετεωρολογικών Όρων

Η εξωτερική (πραγματική) θερμοκρασία σε βαθμούς Κελσίου. Επίσης ενδιαφέρον παρουσιάζει και η φαινομενική θερμοκρασία που είναι η θερμοκρασία που νοιώθουμε η οποία έχει σχέση με τον αέρα και την υγρασία.

Η ποσότητα του νερού που φθάνει στο έδαφος ως βροχή, την ονομάζουμε ύψος βροχής. Υποθέτουμε ότι μετράμε το ύψος της βροχής σε μια οριζόντια επιφάνεια και χωρίς να υπάρχει απώλεια από απορρόφηση ή εξάτμιση. Την μετράμε σε χιλιοστά (mm) ή σε ίντσες (in). 1 in είναι ίση με 25.4 mm. Για να καταλάβουμε τι είναι ένα χιλιοστό βροχής μπορούμε να πούμε ότι αν σε μια επιφάνεια ενός τετραγωνικού μέτρου πέσει βροχή ενός (1) χιλιοστού τότε θα μαζευτεί νερό ίσο με ένα (1) λίτρο. Αν δε η επιφάνεια είναι 1000 τετραγωνικά μέτρα (ένα στρέμμα), τότε θα μαζευτεί νερό ίσο με 1000 λίτρα (βάρος δηλαδή ενός τόνου!!). Σήμερα υπάρχουν ειδικά ηλεκτρονικά όργανα που μετρούν το ύψος της βροχής, όπως είναι αυτό του σταθμού www.meteomyt.gr. Στην Ελλάδα σαν ετήσια βροχόπτωση εννοούμε το ύψος βροχής από 1 Σεπτεμβρίου κάθε έτους μέχρι και 31 Αυγούστου του επόμενου έτους.

Η ατμόσφαιρα περιέχει νερό σε μορφή υδρατμών. Απόλυτη υγρασία είναι τα γραμμάρια υδρατμών σε 1 κυβικό μέτρο αέρα. Ο αέρας όμως δεν μπορεί να χωρέσει πολλούς υδρατμούς. Ανάλογα με την θερμοκρασία και τη βαρομετρική πίεση (βλέπε παρακάτω), μπορεί να χωρέσει κάποια ποσότητα υδρατμών. Όταν πια δεν μπορεί να χωρέσει άλλους υδρατμούς τότε λέμε ότι ο αέρας είναι κορεσμένος (γεμάτος). Η σχετική υγρασία είναι το ποσοστό των υδρατμών που υπάρχουν μια δεδομένη στιγμή σε σχέση με την ποσότητα των υδρατμών που θα μπορούσε να έχει ο αέρας ώστε να είναι κορεσμένος. Είναι δηλαδή ένα κλάσμα πολλαπλασιασμένο με 100. Αν για παράδειγμα έχουμε σχετική υγρασία 50% σημαίνει ότι μπορεί να δεχθεί άλλους τόσους υδρατμούς από όσους έχει εκείνη τη στιγμή. Όταν έχουμε ομίχλη η σχετική υγρασία είναι 100% (ή περίπου 100%).

Είναι μια θερμοκρασία στην οποία όταν φθάσει η εξωτερική θερμοκρασία τότε ο αέρας θα είναι κορεσμένος από υδρατμούς (άρα η σχετική υγρασία θα είναι 100%). Όσο πιο κοντά είναι η θερμοκρασία στο σημείο Δρόσου, τόσο πιο πολύ υγρασία θα έχει και τόσο πιο πιθανή είναι η εμφάνιση ομίχλης. Αν για παράδειγμα η εξωτερική θερμοκρασία είναι 15⁰C και το σημείο δρόσου είναι 12⁰C τότε, αν πέσει η θερμοκρασία και φθάσει στους 12⁰C τότε θα έχουμε ομίχλη (φυσικά εννοείται ότι η ατμοσφαιρική πίεση δεν έχει αλλάξει).

Ο Δείκτης UV (Ultra - Violet = Υπέρ Ιώδης) είναι ένα μέγεθος, το οποίο καθιερώθηκε διεθνώς ως ένα απλό μέσο έκφρασης της επικινδυνότητας της ηλιακής υπεριώδους ακτινοβολίας, όπως π.χ. εκφράζει η θερμοκρασία το πόσο ζεστή ή κρύα είναι η ατμόσφαιρα. Πραγματικές τιμές του Δείκτη UV, αλλά και προβλέψεις για την επόμενη ημέρα, ανακοινώνονται από τα μέσα ενημέρωσης και από το Διαδίκτυο σχεδόν σε όλες τις χώρες, όπως και στην Ελλάδα (http://lap.physics.auth.gr/uvindex Υπό φυσιολογικές συνθήκες, η τιμή του Δείκτη UV στην Ελλάδα μπορεί να φτάσει μέχρι και 10 ή 11, τιμές που εκφράζουν εξαιρετικά δραστική ακτινοβολία και κατά συνέπεια την ανάγκη άμεσης προστασίας από τον ήλιο. Όσο ο ήλιος πλησιάζει στον ορίζοντα τόσο μικρότερες τιμές έχει ο Δείκτης UV και κατά συνέπεια τόσο μικρότερος είναι ο κίνδυνος από την υπεριώδη ακτινοβολία. Όσο μεγαλύτερος είναι ο Δείκτης UV τόσο πιο εύκολα και πιο σύντομα μπορούν να εμφανισθούν τα ανεπιθύμητα αποτελέσματα της υπεριώδους ακτινοβολίας.

Η υπεριώδης ακτινοβολία (UV) είναι μέρος του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος, που εκπέμπεται από τον ήλιο. Χωρίζεται σε 3 κατηγορίες UVA, UVB και UVC. Ενώ, μάλιστα, οι ακτίνες UVC (μήκος κύματος 100 - 280 nm) απορροφώνται από το όζον της ατμόσφαιρας, τους υδρατμούς, το οξυγόνο και το διοξείδιο του άνθρακα, οι UVΑ (μήκος κύματος 315 - 400 nm) και το 10% των UVΒ (μήκος κύματος 280 - 315 nm) φθάνουν στην επιφάνεια της γης.> Τόσο οι UVΑ, όσο και οι UVΒ, είναι ιδιαίτερης σημασίας για την ανθρώπινη υγεία. Μικρές ποσότητες υπεριώδους ακτινοβολία είναι αναγκαίες για την παραγωγή της Βιταμίνης D, ενώ αντίθετα, η υπερέκθεση μπορεί να επιφέρει οξείας και χρόνιας μορφής συνέπειες για το δέρμα, τα μάτια και το ανοσοποιητικό σύστημα του ανθρώπου. Η ελάττωση του στρώματος του όζοντος είναι γνωστό ότι επιδεινώνει τις επιπτώσεις στην υγεία από τη UV ακτινοβολία για τον άνθρωπο, τα ζώα, τους θαλάσσιους οργανισμούς και τα φυτά, διότι τότε δεν απορροφά αποτελεσματικά τη UV ακτινοβολία (ιδίως UVΒ ακτινοβολία). Υπολογιστικά μοντέλα προβλέπουν ότι μείωση 10% του όζοντος στη στρατόσφαιρα θα μπορούσαν να προκαλέσουν 300.000 καρκίνους του δέρματος 4.500 μελανώματα και μεταξύ 1,6 - 1,75 εκατομμύρια επιπλέον περιστατικά οφθαλμικού καταρράκτη/ έτος παγκοσμίως.

Δείχνει την ενέργεια (σε Joule) που δέχεται από τον ήλιο η περιοχή σε μια επιφάνεια 1 τετραγωνικού μέτρου (1 m2) μέσα σε 1 δευτερόλεπτο (1 sec). Αυτό εκφράζεται σε W/m2 (Βατ ανά τετραγωνικό μέτρο).

Η πίεση που εξασκείται σε κάθε επιφάνεια από τον αέρα της ατμόσφαιρας λέγεται ατμοσφαιρική ή βαρομετρική πίεση. Ο αέρας που περιβάλλει τη Γη έχει βάρος. Έτσι τα ανώτερα στρώματα αέρα ασκούν μεγαλύτερη δύναμη λόγω του βάρους τους στα κατώτερα, με αποτέλεσμα σε αυτά τα στρώματα ο αέρας να έχει μεγαλύτερη πυκνότητα. Η ατμοσφαιρική πίεση μεταβάλλεται με το ύψος. Ο ατμοσφαιρικός αέρας έχει μεγαλύτερη πυκνότητα όσο πλησιάζουμε στην επιφάνεια της θάλασσας και μικρότερη όσο ανεβαίνουμε πιο ψιλά, άρα στη θάλασσα έχουμε μεγαλύτερη ατμοσφαιρική πίεση απ’ ότι στην κορυφή ενός βουνού. Υπάρχουν διάφορες μονάδες μέτρησης της βαρομετρικής πίεσης. Μια συνηθισμένη είναι ή Atm. 1 Atm είναι η πίεση στην επιφάνεια της θάλασσας. Επίσης χρησιμοποιείται η μονάδα mb (Milli Bar). 1 Atm=1013mb. Το σημαντικότερο όμως είναι η μεταβολή της πίεσης. Αν για παράδειγμα μειώνεται τότε ο καιρός θα χειροτερεύσει. Αν αυξάνεται, τότε ο καιρός θα καλυτερεύσει.